Is jouw bedrijf een doolhof of een voetbalveld?

Doolhofmodel

Sommige bedrijven lijken op doolhoven. Je loopt wel verloren, je weet niet altijd de weg, zeker niet als jonge beginner, maar er is wel geleiding. Je hebt ook niet zo veel keuzes te maken: vooruit of achteruit en misschien soms eens een tweesplitsing. En als je er lang genoeg werkt en vaak genoeg in hetzelfde doodlopend eind terecht gekomen bent, dan weet je op de duur wel de weg. Tot ze natuurlijk het hele doolhof reorganiseren en er plots muren staan waar er vroeger geen stonden. Maar zelfs dan hoef je niet te panikeren: je raakt niet snel vooruit, het is weer zoeken, maar de keuzemogelijkheden blijven beperkt.

Je kan ook niet ver vooruit kijken, tot de volgende bocht. Een volledig overzicht krijg je nooit, tenzij je er voor altijd en een dag blijft werken. Je weet ook nooit of en wanneer je ooit aan de uitgang staat. Soms, als je geluk hebt, is dat perfect getimed op de dag die je zelf in gedachten had, maar meestal draai je gewoon een hoek om en sta je plots op straat, buiten het doolhof. En terug naar binnen langs de uitgang, nee, dat gaat niet!

Zo’n bedrijven drijven op vaste structuren die maar losjes verdedigd worden. Want in bovenstaande omschrijving ben ik nog één iets vergeten te melden. Voor de insiders zijn er verborgen shortcuts in het doolhof waarmee ze sneller vooruit kunnen. Sommigen krijgen zelfs een kaart, of een deel van de kaart van het doolhof in handen. Van ver ziet het er straks georganiseerd uit maar de regels zijn te omzeilen.

 

Voetbalveldmodel

Dan heb je ook bedrijven die op voetbalvelden lijken. Je kan het volledige veld overzien en je kan lopen waar je wil. Je kan zelfs het veld verlaten wanneer je wil, geen muren errond, alleen een witte lijn waar je zo over stapt. Er zijn geen duidelijke instructies waar je naartoe moet. Ga je naar links, naar rechts, vooruit, achteruit, of blijf je gewoon staan? Je kan alle kanten op.

Het is allemaal heel erg los gestructureerd, er zijn gewoon een paar regels die je moet volgen en een duidelijk doel, aan de andere kant van het veld. Voor de rest moet je het daarmee doen, en met elkaar natuurlijk. Je kan naast de vaste, door iedereen gekende en gerespecteerde, basisregels, ook afspraken maken met je collega’s over hoe je er wil geraken. En die afspraken zijn ook vrij los, het doel is belangrijker. Als je als verdediger toch plots vooraan staat en de kans krijgt om op doel te mikken, dan mag je dat.

Zo’n bedrijven drijven op losse structuren. Er zijn weinig harde regels en veel fluctuerende afspraken. Dat schept misschien soms een onzeker gevoel, maar het schept zeker heel veel opportuniteiten. Hoe minder harde regels hoe beter. Laat de structuur maar los, maar verdedig de basisregels met harde hand. 

 

Welk model geniet de voorkeur?

Dé vraag is nu uiteraard welk van deze twee types bedrijven het beste model heeft. Ten gevolge van een switch in maatschappelijke waarden, ligt de toekomst vooral bij het ‘voetbalveldmodel’. Maar, dit model kan pas slagen als de cultuur van je bedrijf dat aankan. Er moet voldoende vertrouwen, empathie en open communicatie zijn. Als deze er niet zijn, dan blijf je beter bij het ‘doolhof’model, of je schakelt een professional in die deze waarden kan implementeren zodat je kan opschuiven richting het ‘voetbalveld’ waar werknemers veel meer hun talenten echt kunnen ontplooien.